Hem hisse senedi hem de kripto piyasasında genel anlamda aşağı yönlü hareketliliğin hakimiyetini sürdürdüğü bir yılı geride bırakıyoruz. Piyasa değeri bakımından dünyanın en büyük ikinci kripto para borsasının ani ve sarsıcı çöküşüyle yıl başından beri hüküm süren güvensizlik ortamı doruğa ulaşmış durumda. Söz konusu konjonktürde uzun vadeli düşünen bireyler ve kurumlar ise kripto kışı adı verilen bu dönemde maliyetleri kısarak bir nevi inşa dönemine girdiklerini söylüyor.
Bir diğer ifadeyle, kripto sektörü geçtiğimiz 10 yılda belirli aralıklarla karşılaştığı ve piyasanın şahlandığı boğa piyasası dönemine hazırlıklı yakalanmak istiyor. Elbette burada yazılımcılara büyük rol düşüyor. Ne de olsa piyasanın durgun seyrettiği bir ortamda yazılımcılar daha geniş manevra alanı bulabiliyor. Ancak büyük gayretle yazdıkları bu kodlar, fırsatçı kişiler ve kurumlar tarafından hiçbir telif ödemeksizin dünyanın başka bir yerindeki bambaşka bir projede kullanılabiliyor. Yazılımcının kodu yazarken sarf ettiği onca emek bir anda değersizleşebiliyor
“Kaynak kodumuzu koruyamamak hep şikayetçi olduğumuz bir konuydu. Diyelim ki bir müşteriye iş yapıyorsunuz; adam senden e-ticaret sitesi istiyor. Yapıyorsun, teslim ediyorsun ve iş senden çıkıyor. Belli bir süre sonra senin yaptığın işi başka şirketlerin kullandığını görüyorsun. Bu aslında bizim kanayan yaramızdı. Hem fikri hayata geçirirken fikrin çalınması hem de ekipte yer alan diğer arkadaşların emeklerinin çalınması… Uzun süredir yazılımcıların birbirlerine tecavüzlerini nasıl engelleyeceğimize dair kafa yorduk.”
“Kendine ait yazılımın çalınmaması için…”
Yukarıdaki sözler, hem Web2 hem de Web3’e yazılım geliştirenleri bir araya getiren Devium adlı platformun kurucu ortağı ve COO’su Bülent Kaplan’a ait. “Kaynak kodun korunmasına dair sorunları çözüyoruz. Kendine ait bir yazılımı başkasına çaldırmaman için ne yapılması gerekiyor? Bundan nasıl gelir elde edebilir?” sorularıyla yola çıktıklarını anlatan Kaplan, en başta Microsoft’un sahip olduğu geliştirici platformu GitHub’a entegre bir uygulama yazmayı düşündüklerini ancak zamanla esas sorunun “merkezi yapıda” olduğunu fark ettiklerini söylüyor: “Sen kaynak kodunu merkezi bir sistemde tuttuğun anda aslında kontrolü başkasına veriyorsun. Sana ait olan bir şeyi başkasının kasasına koyuyorsun.”
Devium CEO’su Latif Vardar, COO’su Bülent Kaplan, CMO’su Can Ekmekçi
“Merkeziyetsiz dünya için teknoloji geliştirenler merkezi bir yapıyla kısıtlanıyor”
Rusya-Ukrayna savaşı esnasında Batı tarafından Rusya’ya uygulanan ambargolar kapsamında GitHub’taki Rus yazılımcıların hesaplarının askıya alındığını hatırlatan Kaplan, “Yaptırım uygulayan bir otorite haline geliyor. Hem trendi yönlendiriyor hem de istediği gibi açıp kapatabiliyor. Biz de diyoruz ki, ister özel şirket ister birey fark etmez, kontrol kendilerinde olsun” diyor ve ekliyor: “Merkeziyetsiz dünya için teknoloji geliştirenler, merkezi bir yapıyla kısıtlanıyor.”
Bir buçuk sene önce kurulan yerli platform Devium, kullanıcıların kaynak kodlarını lisanslayıp gelire dönüştürebildikleri Web3 tabanlı bir yazılım geliştirme platformu. Hem Web2 hem de Web3 uyumlu çalışan bu yazılım geliştirme platformunun yazılımcıların ihtiyaç duyduğu tüm araçları içinde barındırdığını söyleyen Kaplan, yola çıktıklarından beri geçen sürede 40 bin kişilik bir topluluğa eriştiklerini belirtiyor.
Kaplan, yazılımcıların kaynak kodlarının telife tabi tutulmasını ise şöyle anlatıyor: “Diyelim ki bir yazılım ajansınız var. Karşınızda da e-ticarete girmek isteyen bir perakende şirketi var. Projeyi geliştirmeye başladınız ama bu, akıllı kontratla sizin cüzdanınızda duruyor. Projeyi geliştirmeye başlayıp bitirdiniz ama isterseniz bunu lisanslayabilirsiniz. Bunu da NFT gibi değerlendirebilirsiniz.”
Kaplan’ın aktardıklarına göre, Devium olarak geliştirdikleri yapay zeka teknolojisi sayesinde daha önce lisanslanmış projelerle yazılan kodlar kıyaslanıyor. Kodun eşsiz olduğu tespit edildikten sonra sistem lisanslamaya başlıyor.
Platform içerisinde kullanılacak DEVI adlı token’ın arzını gerçekleştireceklerini söyleyen Kaplan, “Token’ların fiyatını ne belirler? Arz ve talep. Ancak bir yandan da token’ın sunacağı fayda da çok önemli. İşe başladığımızda platformun kendisi zaten bu talebi oluşturacak. Testnet’ten mainnet’e geçişin ardından token arzına gideceğiz. Bizim platformla beraber tokenlaşmamız gerekiyor” diye konuşuyor.
Aktarılan bilgilere göre, Devium’un hayata geçmesi 2023’ün ikinci çeyreğini bulacak. Tohum yatırım aşamasındaki şirket şu ana dek 200 bin dolar yatırım almış durumda. Yeni yatırım turlarına çıktıklarını anlatan Kaplan, zorlu piyasa koşullarında işe başladıklarını söylüyor: “Yabancı büyük kripto para borsalarıyla temas halindeyiz. Yerlilerle değiliz. Yapmaya çalıştığımız işin ciddiyetiyle aldığımız reaksiyon uyuşmuyor. Çok niş bir kitleyi hedefliyoruz ve yerli yatırımcılar ise kolay para peşinde. Asıl hedefimiz şu: Pazara katkı sunmak, pazarın tonajını artırmak. Yerli yatırımcının hedefiyse parasını hemen 100x yapmak, yüzde 10 kazanmak değil.”
“Var olmayan bir pazar yaratıyoruz”
Şu anda Ethereum blokzinciri üzerinde çalışan platformlarını yakında Binance Chain ve Polygon’a da taşımayı planladıklarını söyleyen Kaplan, tek hayallerinin yazılımcıları daha da güçlendirmek olduğunu belirtiyor: “Yazılımcılara ‘kodunu paraya çevir’ dediğimizde sanki ‘niye bedava veriyorsun ki? Parayla sat’ diyormuşuz gibi anlaşılıyor. Şu anda bir açık kaynak türü var. Biz de zaten birçok açık kaynak kodunu kendi işlemlerimizde kullanıyoruz ve kullandırtıyoruz. Bunları destekleyecek hamlelerimiz olacak. Bizim hedef kitlemiz şu: Senin bir çözümün var ve bunu paraya çevirme şansın yok. Yazılım içerisinde kullandığımız, diyelim ki Facebook login’i yapan bir kodun var. Önünde iki alternatif var: Ya satacaksın ya da bedavaya kullandırtacaksın. Bu ara çözümü paraya çevirme şansın yok. Ya da bir proje içinde kullanıp, o projeyi paraya çevireceksin. Ara çözümlerin satılabileceği bir platform yok. Hedeflediğimiz kitle şu: Birçok insanın elinde çözüm var ama tutuyorlar. Açık kaynak olarak da yayımlamıyorlar. İleride başka bir projede ya da hayalindeki bir projede kullanmak istiyorlar. Aslında var olmayan bir pazar yaratıyoruz.”
